Choć rośnie ogólna świadomość społeczna dotycząca zdrowia psychicznego, trudności nadal sprawia rozróżnienie specjalistów z tego obszaru. Czym się zajmują i różnią od siebie psycholog, psychiatra i psychoterapeuta?
PSYCHOLOG to osoba, która ukończyła studia psychologiczne i otrzymał tytuł magistra w tej dziedzinie. Należy pamiętać, że nie każdy absolwent tych studiów będzie zajmował się sprawami zdrowia psychicznego- niektórzy mogą się specjalizować np. w zagadnieniach z obszaru reklamy. Psychologowie, którzy zdecydowali się podążać kliniczną ścieżką rozwoju zostali przygotowani i uprawieni do przeprowadzania diagnozy psychologicznej. Mogą przeprowadzać testy psychologiczne, aby np. zbadań czyjąś inteligencje, temperament, osobowość oraz wykonywać inne badania. Psychologowie zajmują się również opiniowaniem i świadczeniem pomocy psychologicznej, np. poprzez wsparcie w momentach kryzysu. Psychologowie nie maja jednak kompetencji do prowadzenia psychoterapii, którą zajmują się psychoterapeuci.
PSYCHOTERAPEUTA to osoba, która oprócz studiów magisterskich (najczęściej z psychologii, ale zdarzają się również absolwenci np. pedagogiki, czy socjologii) ukończyła, lub jest w trakcie realizowania specjalistycznego szkolenia z prowadzenia psychoterapii. Szkolenia takie trwają co najmniej 4 lata i posiadają akredytację stosownej instytucji- np. Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Psychoterapia może być prowadzona w różnych paradygmatach, których najważniejsi przedstawiciele to psychoterapia psychodynamiczna, poznawczo-behawioralna i systemowa. W zależności od nurtu w którym wyszkolony jest psychoterapeuta jego praca z pacjentem będzie różna. Są to znaczące różnice wynikające z różnego rozumienia zdrowia, przyczyn trudności i metod leczenia. Warto zapoznać się z opisem tych nurtów, aby wybrać terapię, które będzie wydawała się najbardziej do nas dopasowana. Niezależnie jednak od nurtu, celem psychoterapii jest dokonanie zmiany, dzięki której będziemy mogli poradzić sobie z różnymi trudnościami, wynikającymi z zaburzeń psychicznych- np. zaburzeń nastroju, lękowych, czy osobowości. Większość psychoterapeutów odnosi się do wiedzy z psychopatologii i zajmuje się leczeniem za pomocą metod psychologicznych.
PSYCHIATRA jest lekarzem, a więc osobą która ukończyła studia medyczne, a następnie zrobiła specjalizację z psychiatrii. Psychiatra również zajmuje się leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych, jednak tym co odróżnia go od pozostałych specjalistów jest korzystanie z farmakoterapii, a więc substancji, które bezpośrednio wpływają na nasze funkcjonowanie- redukują objawy. To sprawia, że właśnie psychiatra najbardziej kojarzy nam się z leczeniem. Psychiatra może również wystawić zwolnienie lekarskie, skierować do szpitala lub zalecić psychoterapię. W przypadku chorób psychicznych (np. Schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa) korzystanie z pomocy lekarskiej jest podstawową formą leczenia, a pomoc psychoterapeuty będzie tutaj pracą wspierającą. W przypadku zaburzeń psychicznych natomiast (zaburzenia nastroju, zaburzenia lękowe, zaburzenia odżywiania i inne) metodą pierwszego wyboru będą oddziaływania psychologiczne czyli odpowiednia psychoterapia.
Czasem trudno samodzielnie zdecydować od czego zacząć i do jakiego specjalisty udać się w pierwszej kolejności. W CZP+ pacjent rozpoczyna oddziaływania od konsultacji psychologiczno-psychiatrycznej podczas której problemom pacjenta przygląda się lekarz psychiatra (lub pielęgniarka psychiatryczna) oraz psycholog i psychoterapeuta. Pozwala to na dokładne rozpoznanie problemów pacjenta i zaplanowanie procesu zdrowienia. Jeśli pacjent, z powodu zaburzeń lub choroby psychicznej, nie jest w stanie sam zarządzać swoim procesem zdrowienia to Zespół Terapeutyczny go na intensywną ścieżkę pomocy i wyznaczają Koordynatora Procesu Zdrowienia.